Wijkcentrum Froskenburch

Algemene informatie

De Dorpskerk Huizum is het oudste monument (12e eeuw) van de stad Leeuwarden. Volgens deskundigen behoort het kerkinterieur tot de tien mooiste van Friesland. Het is de enige Friese kerk met een middeleeuwse preekstoel. De idyllisch naast een begraafplaats gelegen kerk ligt, na alle stadsuitbreidingen, nu precies in het midden van de huidige stad Leeuwarden (adres: Huizum Dorp 67, 8934 BS Leeuwarden). Toch geldt ter plaatse gratis parkeren.
Eind 2013 is de oorspronkelijk hervormde kerk door de PKN overgedragen aan de Stichting Alde Fryske Tsjerken die de instandhouding van dit unieke monument voor haar rekening neemt. Een Plaatselijke Commissie met enthousiaste inwoners uit de omliggende wijken zorgt voor de exploitatie van het gebouw. De Dorpskerk Huizum heeft nu de functie van cultureel en bezinningscentrum. Incidenteel worden er nog kerkdiensten gehouden. Daarnaast is de Dorpskerk met zijn sfeerrijke en stijlvolle interieur heel geschikt voor concerten, lezingen, rouw- en trouwplechtigheden, herdenkingen, familiebijeenkomsten en het vieren van jubilea. Ook kunnen incidenteel kleine theaterproducties en exposities worden georganiseerd. Het spreekt van zelf dat de kerk ook te huur is als oefenruimte voor koren en andere muziekgroepen. Uitgangspunt is akoestische muziek.
Er worden verder prestigieuze lezingen georganiseerd door befaamde sprekers. De jaarlijkse Slauerhofflezing (begin oktober) heeft een relatie met literatuur, de Epo van Douwmalezing (begin februari) met historie en de Jansonius Lezing met andere maatschappelijke thema’s.

Historie kerk
De kerk was oorspronkelijk gewijd aan Johannes de Doper. De eenbeukige kerk uit de 12e eeuw heeft een gepleisterd middenschip. De grote spitsbogige vensters en het koor zijn gotisch maar bevatten oude romeinse delen van tufsteen uit de 13 ee eeuw. De zadeldaktoren met galmgaten dateert uit de 13e eeuw en werd in de zeventiende eeuw twee keer gerestaureerd. In de toren hangen twee klokken (een werd gesconken door de edelman Epo van Douwma). De klok uit 1529 is gegoten door Geert van Wou II. Ze werden in de Tweede Wereldoorlog door de Duitze bezetter geroofd maar werden in 1945 in een Duitse haven in ongeschonden staat aangetroffen. De jaartalankers 1655 geven één van de restauraties aan. De kerk is een rijksmonument en werd in 2013 eigendom van de Stichting Alde Fryske Tsjerken.
Het interieur is gedekt door een houten tongewelf. De drie herenbanken dateren uit de 17e eeuw en de preekstoel is als enige in Friesland nog van voor de Reformatie. De achthoekige vorm ervan is ook zeldzaam. Het doopbekken stamt uit 1604. Het orgel uit 1849 is gemaakt door Van Dam.
Op de naastgelegen begraafplaats waar zich ooit de eerste dorpsschool bevond liggen enige oorlogsgraven. Jaarlijks vindt hier de 4 mei-herdenking plaats. Daarnaast zijn op de Huizumer begraafplaats enkele bekende Friezen begraven. Te denken valt aan de ouders van de dichter J.J. Slauerhoff, Karst Leemburg (enige Leeuwarder die de Elfstedentocht won, in 1929), Hendrik Algra, dr. Ype Schaaf (beiden waren o.a. boegbeelden van het Friesch Dagblad, de eerste was ook politicus) en de bioloog Jacob Botke.
Pas in 1905 werden de Huizumerlaan en de dorpsstraat, eeuwenlang kerkelijk eigendom naast landerijen in de omgeving, door de kerk aan de burgerlijke gemeente overgedragen.