Villa de Bank

Algemene informatie

Het verhaal van Villa de Bank begint in een café in Londen. Direct na het behalen van zijn diploma aan de Akademie voor Kunst en Industrie (AKI), tijdens een postdoctorale studie, was Paul Silder (1952) veel te vinden in de Engelse pub ‘Bank of Friendship’ aan Blackstock Road in Highbury, in de Londense wijk Finsbury Park. Van hieruit stuurde hij af en toe kaartjes naar vrienden en familie, in naam van ‘Bank of Friendship’. Wanneer Paul eind jaren zeventig weer terug in Nederland is, besluit hij samen met vriend en kunstenaar Eric de Gram de kunstruimte ‘De Bank’ op te richten. Beide zijn jong, vol ambitie en vastbesloten de kunst in Enschede naar een hoger plan te tillen. Later voegen ook kunstenaars Albert Bouhuis en Jos Boomkamp zich bij het gezelschap. Samen betrekken ze een onderkomen aan de Noorderhagen, van waaruit ze hun stempel proberen te drukken op de Enschedese kunstscene. Commercie en verkoopbaarheid zijn van ondergeschikt belang, het is de kwaliteit, de authenticiteit van het werk dat telt. De Bank moet een proeftuin worden voor nieuwe projecten, nieuwe ideeën en initiatieven. En hoewel de vier kunstenaars hun eigen werk en het werk van de bezoekende kunstenaars heel bewust gescheiden houden, biedt het initiatief hen ook een klankbord en reflectie op hun eigen werk.

In hun jeugdige onbescheidenheid doen de vier hun uiterste best om de in hun ogen ingeslapen textielstad nieuw (kunst)leven in te blazen. Zo komt er een expositie waarbij de ruimte gevuld wordt door tientallen levende konijnen die, vrij rond huppelend en in speciale belichting, zijn te bewonderen door voorbijgangers. Tijdens een andere gelegenheid wordt rogge gezaaid in de expositieruimte, waarbij alle stadia van de ontwikkeling van het graan lange tijd te bezien is als kunstuiting. En ter gelegenheid van de opening van het muziekcentrum wordt een muziekinstallatie van orgelmuziek geëxposeerd. Door dit soort opvallende projecten blijft de De Bank niet onopgemerkt. Langzaam maar zeker groeit het kunstnaarsinitiatief, naast de hun blijvende rol als vernieuwers, uit tot een volwaardige kunstpartner en adviseur, voor bijvoorbeeld de gemeente Enschede.

Eind jaren negentig verhuist De Bank naar de statige villa aan de Boulevard 1945 in Enschede. Het neoclassicistische gebouw werd in 1855 gebouwd in opdracht van het echtpaar Blijdenstein, en werd door de familie, rijk geworden door de textielindustrie, in gebruik genomen als buitenhuis. Na vertrek van de laatste bewoonster werd het gebouw in 1958 geschonken aan de gemeente Enschede. Bij de overdracht werd door de erven Blijdenstein vastgesteld dat het buitenhuis van de rijke Twentse textielfamilie altijd een openbare functie ten behoeve van kunst en wetenschap zou houden.
Jarenlang deed de villa dienst als Twents textielmuseum, later werd het verhuurd aan Stichting de Villa, een stichting die kunstenaars de mogelijkheid bood een atelier te huren in het monumentale gebouw. Sinds 1998 zijn Stichting de Villa en De Bank samengevoegd tot Stichting Villa de Bank. Van de oorspronkelijke oprichters is alleen Paul Silder als secretaris nog actief betrokken bij het reilen en zeilen van de Stichting. De ateliers van kunstenaars van Stichting de Villa hebben plaatsgemaakt voor een prachtige expositieruimte die kunstenaars uit binnen en buitenland de mogelijkheid geeft op deze unieke locatie hun werk te exposeren.