Vereniging van Rotterdamse Cargadoors

Algemene informatie

De hoofdfunctie van de cargadoor is van oudsher het vertegenwoordigen van één of meerdere rederijen (de principaal) in een haven als cargadoor. Onderscheid moet worden gemaakt tussen het vertegenwoordigen van principalen actief in de lijnvaart en wilde vaart.

Lijnvaart/Wilde Vaart
Alhoewel de dienstverlening in beide segmenten op maat wordt geleverd, kan ruwweg gesteld worden dat in de wilde vaart de taken van de cargadoor enerzijds gericht zijn op scheeps- en bemanningszaken en anderzijds op het optreden als vertegenwoordiger van de ladingbelanghebbenden. In de lijnvaart speelt het acquireren van lading en dus het contact met de verschepers daarentegen een belangrijke rol. De cargadoor vormt in feite de brug tussen schip en lading. Dit betekent dat hij met de belangen van beide partijen, reder en verlader, zo veel mogelijk rekening zal houden. De cargadoor wordt door zijn principaal, de rederij beloond (in commissievorm).

Gekeken naar de contractuele relatie tussen cargadoor en principaal, is in de lijnvaart sprake van contracten van onbeperkte duur, terwijl in de wilde vaart veelal sprake is van een opdracht per schip en in mindere mate contracten van onbepaalde duur. Een cargadoorsbedrijf kan zowel op het gebied van wilde vaart als lijnvaart actief zijn. De hoofdfunctie van de cargadoor valt uiteen in een scala van hoofdtaken en andere activiteiten. De Algemene Nederlandse Cargadoorsvoorwaarden 2009 zeggen daarover onder meer:

“Onder de diensten van de Cargadoor, in de zin van deze bepalingen, wordt verstaan:

Diensten verricht in een onderneming, die als bedrijf uitoefent het voor reders, vervoerders, tijdbevrachters en/of kapiteins van zeeschepen behandelen van scheeps- en vervoerszaken;
het afleveren van inkomende lading;
het in ontvangst nemen van uitgaande lading, waaronder te begrijpen is alles dat verricht moet worden terzake van of voor het scheeps- en/of vervoersbedrijf, waaronder bij voorbeeld begrepen het optreden als (douane-) expediteur en het voeren van scheepsmanagement, alles in de ruimste zin des woords”.
Alhoewel de basisfuncties van de cargadoor zijn gebleven zijn er belangrijke wijzigingen in de uitoefening van het beroep gekomen, waarbij sprake is van een omvorming van de traditionele rol van 'bootbehandelaar' naar transport-adviseur.

Rederijkantoor versus onafhankelijke cargadoor
In de lijnvaart heeft het begrip megacarrier zijn intrede gedaan. Rederijen die met steeds grotere, vaak gecharterde, containerschepen de belangrijke traderoutes van de wereld bedienen en die daarbij streven verladende multinationals wereldwijd te kunnen bedienen, domineren de markt. Gelet op hun wereldomvattende activiteiten en de omvang daarvan, hebben steeds meer van deze rederijen ervoor gekozen in de belangrijkste havens een eigen kantoor te openen, waar zij overigens de traditionele cargadoorsactiviteiten blijven uitoefenen. Belangrijke argumenten om te kiezen voor een eigen cargadoorskantoor vormen de behoefte om het produkt (transport) onder eigen naam te positioneren, het directe contact met de verlader, het optimaliseren van het gebruik van de containervloot en het vergemakkelijken van de communicatie tussen hoofdkantoor en de havenkantoren. Duidelijk is dat een dergelijk benadering hooguit interessant kan zijn voor de mega carriers. Immers, het hebben van een eigen kantoor impliceert het hebben van vaste relatief hoge kosten, terwijl bij het werken met een zogeheten onafhankelijk cargadoorsbedrijf sprake is van variabele kosten. Bovendien kent de onafhankelijke cargadoor concurrenten die hem dwingen een optimale service op maat te bieden tegen een markt conforme prijs. Wereldwijd is nog een veelvoud van klein- en middelgrote rederijen, die gebruik blijven maken van onafhankelijke cargadoorsbedrijven. In de wilde vaart is in de loop der jaren de rol van de charterer steeds belangrijker geworden. In veel gevallen wordt de cargadoor niet door de rederij maar door de charterer benoemd.

De cargadoor als organisator van het transport
De positie van de verlader als klant van de rederij en de cargadoor is steeds belangrijker geworden. Op zich is dit een algemeen verschijnsel in de ontwikkelde wereld waarin het aanbod van produkten en diensten in de meeste gevallen de vraag overtreft. Daarnaast speelt een rol dat het transport een toegenomen kritische factor is geworden in de cyclus van produceren naar consumeren. Verladers, vooral de multi-nationals, werken aan geheel nieuwe en geïntegreerde systemen voor produktie en logistiek. Ze gaan daarbij niet meer uit van het aanbod van traditionele transportdiensten, maar ze zoeken naar complete logistieke concepten. Deze moeten aansluiten op de productieschema's van deze afladers en ontvangers. Hierbij gaat men er steeds meer toe over lange termijnafspraken te maken met zorgvuldige geselecteerde vervoerders.

Van oudsher heeft de cargadoor een bemiddelende rol gespeeld bij het op elkaar afstemmen en "vertalen" van de eisen van de verladers en de mogelijkheden van de rederijen. Eisen van de kant van de verlader kunnen liggen op het vlak van uiterlijke aankomsttijd van de goederen op de plaats van bestemming, grootte, type en uitvoering van de container, stuwage, wijze van aanleveren, maximaal te betalen transportprijs e.d.

De cargadoor draagt er uiteindelijk voor zorg dat de beschikbaarheid van transportmiddel en lading op elkaar zijn afgestemd. Het is duidelijk dat de gestelde eisen zowel van de kant van de verlader als van de kant van de rederij in de lijn en wilde vaart kunnen verschillen. In de lijnvaart varen schepen immers met een regelmaat tussen een bepaald en beperkt aantal havens heen en weer. Dit in tegenstelling tot de wilde vaart. Alhoewel ook in de wilde vaart voor steeds meer produkten (bv. fruit, graan, chemicaliën en vrieslading) geldt dat de gespecialiseerde schepen volgens een vast vaarschema varen. Dit heeft uiteraard te maken met de functie van de logistiek in het productieproces.

Plaats in de transportketen
In de totale transportketen ("van zand tot klant") vervult de cargadoor een knooppuntfunctie. Dit is niet alleen figuurlijk zo, maar in feite ook letterlijk: voor of na het zeetransport is altijd sprake van aan- of afvoerend transport, dat wordt aangestuurd door de cargadoor. Alle partijen die bij het transport van A naar B zijn betrokken hebben informatie nodig om te functioneren en te voldoen aan de eisen van de verlader, de klant.
De cargadoor als coördinator en bemiddelaar tussen verlader en vervoerder beschikt over gegevens van lading en transportmiddel, naast zeer uitgebreide kennis van laden en lossen, opslag, bewerking, (inter-modaal) transport en distributie.

Het is duidelijk dat het vroegtijdig beschikbaar zijn van gegevens het functioneren van de afzonderlijke partijen effectiever, en daarmee het totale transport efficiënter, maakt.

Rol van cargadoor bij voor- en natransport
Het voor- en natransport is sinds de introductie van de container een belangrijker aandachtsgebied voor de cargadoor. Overigens ook in de wilde vaart en dan vooral in de sector droge bulk is dit een aspect waarmee de cargadoor waarde toe kan voegen aan het bestaande dienstenpakket. Door de trend dat verladers zoeken naar dienstverleners die complete logistieke concepten aan kunnen bieden, is het kunnen leveren van diensten met betrekking tot het voor- en natransport een vereiste. De rederijen hebben hierop ingespeeld door het bieden van zogeheten huis-huis faciliteiten, waarbij de lading bij de verlader wordt opgehaald en bij de ontvanger wordt afgeleverd.

De cargadoor draagt in opdracht van de rederij zorg voor het inschakelen van en communicatie met de meest efficiënte modaliteit voor het traject huis-verlader-zeeschip of andersom.

Achterlandbetrekkingen
Afhankelijk van het contract of de gemaakte afspraken met de rederij is de lijnvaartcargadoor wel of niet actief in het natuurlijke achterland van Rotterdam. Hiertoe kan vooral worden gerekend Duitsland, maar ook Noord-Frankrijk, Engeland, Ierland, Zwitserland, Italië en de voormalige Oostbloklanden. De cargadoor is in die gebieden vooral commercieel actief. Getracht wordt lading te acquireren voor verscheping over Rotterdam.

Bedrijfsorganisatie
Door het toenemend belang van de commerciële activiteiten (verkoop), telematica (EDI) en het voor- en natransport is de organisatiestructuur van het cargadoorskantoor veranderd. In de nieuwe opzet wordt in het cargadoorsbedrijf over het algemeen steeds vaker gekozen voor een commerciële, operationele en administratieve unit en een kapiteinskamer.
In het verleden was vaak sprake van dedicated afdelingen waar een rederij volledig werd behandeld (de rederij had alle aandacht, de klant hoefde niet te worden verbonden met de verschillende "loketten"). Door de toenemende automatisering en de noodzaak steeds efficiënter te opereren is optimalisatie van de totale onderneming onontkoombaar geworden. Dit stelt eisen aan de automatiseringssystemen en de medewerkers, zodat principaal en klant een gegarandeerde optimale service en kwaliteit wordt verleend. Opgeld doet dat flexibiliteit van mens en systeem voor een groot gedeelte het succes van het cargadoorsbedrijf bepaalt.

De nieuwe structuur speelt ook in op de tendens dat rederijen besluiten voor bepaalde aspecten gebruik te maken van de diensten van een cargadoorskantoor. Zelf neemt men bijvoorbeeld de commerciële activiteiten ter hand en besteedt de overige aspecten uit. Aan dit soort vraag kan de cargadoor in de nieuwe opzet gemakkelijk voldoen. Hierdoor biedt de cargadoor als transportadviseur aan principaal en klant steeds meer maatwerk. In dit verband is sprake van een tendens van een dienstverlening volgens keuzemenu. Ook de bedrijfsorganisatie moet evolueren om aan de toenemende vraag naar een hoog service niveau te kunnen blijven voldoen. In die zin is geen sprake meer van een standaard type bedrijfsorganisatie voor het cargadoorsbedrijf.